Hoe krijg je als kiezer weer vertrouwen in politieke leiders? En kun je niet beter stemmen op een coalitie dan op een partij? Kies voor de ziel van toekomstige samenwerking.
Ambitie en belofte
De Gemeenteraadsverkiezingen van 2018 komen met rasse schreden dichterbij. De verkiezingsprogramma’s zijn gereed, partijen gaan met elkaar in debat en lijsttrekkers treden veelvuldig op in de media. Tijdens het volgen van een recent lijsttrekkersdebat valt op hoeveel beloftes individuele partijen doen. Meer geld naar zorg en veiligheid, aanpak van terrorisme, klimaatverandering en ga zo maar door. Het is na de verkiezingen allerminst zeker welk deel van de beloftes uit dit ene lijsttrekkersdebat nu realiteit gaan worden.
Visie zonder fundament
Het is meteen ook het dubbele van het Nederlandse kiesstelsel: stemmen op een persoon die lid is van een politieke partij en de betreffende partij die vervolgens na de stembusgang in coalitieverband en met uitgebreid onderhandelen en uitruilen gaat bepalen wat de uiteindelijke ambities zijn. Rob de Wijk schrijft er ook over in zijn boek ‘De nieuwe revolutionaire golf’. Populisme, te eenvoudige oplossingen voor grote, wereldwijde problemen en “de regelpolitiek van het technocratische fixen” zorgt ervoor dat het vertrouwen in een hele generatie politieke leiders wordt ondermijnd.
Ziel en zakelijkheid
Waar ligt dan een mogelijke oplossing? Hoe kunnen politieke beloftes daadwerkelijk worden waargemaakt? Zou het niet beter zijn als partijen - en daarmee ook hun lijsttrekkers - vooraf een uitspraak doen over een gedeelde ambitie, een gezamenlijk uitgangspunt dat past in het tijdsgewricht zodat kiezers op de coalitie kunnen stemmen die deze ambitie (met bijbehorende gevolgen, positief en negatief) wil realiseren? Dus van: kies je voor de kracht van de samenleving, kies dan voor de coalitie ChristenUnie, CDA en SGP. Wil je focus op duurzaamheid en onderwijs? Kies dan voor de coalitie D66, GroenLinks, SP en Partij voor de Dieren.
Onlangs ondersteunde Simester een gemeentebestuur bij het (her-)formuleren van ambities en het duiden van een bindend element, de ziel van de samenwerking. De dreiging om hierbij terug te vallen op technocratische werkwijzen ligt altijd op de loer. Echter, vooraf en vanuit een collectieve visie weten waar je je naderhand over wilt verantwoorden kan wellicht een sleutel zijn tot groeiend vertrouwen in landelijke en ook lokale politici.
