De effectieve werkweken in een jaar lijken steeds minder te worden. Flexibel inspelen op onverwachte omstandigheden wordt daarom lastiger, het beleidsplan is immers leidend. Een langetermijnbegroting doet recht aan maatschappelijke opgaven en klantbenadering.
Volgepropt
In een begrotingscyclus van mening (publieke) onderneming worden beleid en begroting in de periode van oktober tot en met december voorafgaand aan het uitvoeringsjaar vastgesteld. Het plan vormt de basis voor een nieuw jaar, op basis hiervan kan de uitvoering starten. Na de Kerst moet iedereen weer even warmdraaien. Voordat januari überhaupt begonnen en klaar is, daagt de voorjaarsvakantie. Maart is ook een relatief normale maand, daarna volgt een periode met de meivakantie en de gebroken weken door de nationale feestdagen. Juni zit volgepropt door de aankomende zomervakantie, juli en augustus kunnen we gemakshalve ook wegstrepen. In september is het hollen en vliegen en dan in oktober weer starten met de voorbereidingen voor een nieuw begrotingsjaar. Was het jaar eigenlijk al begonnen?
Een bijeenkomst, en dan?
Zo lijken maart, juni en september de maanden van het jaar te zijn waarop de kern van het beleidsplan van dat jaar moet worden uitgevoerd. Met de grote (beleidsmatige) druk op een relatief klein aantal werkweken rijst de vraag - zeker in december - is er nog budget? Onlangs werd Simester benaderd door een gemeente om een stakeholdersbijeenkomst voor het sociaal domein te begeleiden als onafhankelijk voorzitter. Men wilde in december een nieuwe visie voor de komende vier jaar laten vaststellen, dus moest er in juni op stel en sprong een bijeenkomst met inwoners en maatschappelijke partners georganiseerd worden. Zo’n bijeenkomst staat echter niet op zichzelf. Voorbereiding, organisatie, evaluatie en opvolging vragen tijd en geld.
Financiële speelruimte
Organisaties kunnen nog zo innovatief aan de voorkant zijn - en de mond vol hebben van gamechanging, waarderend vernieuwen en ‘learning by doing’ - uiteindelijk draait het aan de achterkant om de knikkers die er zijn om plannen ten uitvoer te brengen. Accountants, toezichthouders en medezeggenschaporganen hijgen immers in de nek. Wat zou het een uitkomst zijn als er - los van meerjarenvisies - ook langetermijnbegrotingen voor communicatie en participatie zijn die letterlijk én figuurlijk speelruimte bieden voor de manier waarop de (publieke) onderneming er voor haar klanten of inwoners wil zijn. Met een ruime mate van flexibiliteit. Maatschappelijk opgaven zijn niet te vangen in een beleidsplan, collegeprogramma of regeerperiode. En zijn zeker niet in een steeds korter wordend jaar te proppen, ze vloeien als een inktvlek uit over de tijd.
